این حرفه در خوشه صنعت و گروه صنایع خودرو قرار میگیرد. این حرفه درسال گذشته جزء حرفههای پرمخاطب سازمان بوده است و عملکرد آموزشی بیش از ۱۴۰۰۰ نفر-دوره تنها در بخش آموزش دولتی داشته است.
عنوان دوره:
تعمیرکار اتومبیلهای سواری بنزینی (درجه ۲) (Gasoline passenger cars repairman (Grade 2))
کد ملی آموزش شغل / شایستگی (کد استاندارد قدیم و جدید): 3/2/23/43-8
آشنایی با رشته / دوره آموزشی: (شامل تواناییها- طول دوره- ساعات آموزش تئوری و عملی)
شاید جوانان زیادی به دنبال انتخاب یک شغل مناسب باشند و زمانی که توانایی و علایق خود را محک میزنند درمییابند که در کارهای تحلیلی و فنی دارای توانمندی خاص و علاقهمند به اشتغال در این حرفهها هستند. حرفه تعمیرکار اتومبیلهای سواری بنزینی یکی از حرف گروه صنایع خودرو است که مکمل تعمیرکار برق خودرو و تعمیرکار سیستم تعلیق و فرمان و دیگر رشتههای مختص خودرو است.
علاقه مندان به یادگیری این رشته میتوانند علاوه بر مراکز دولتی فنی و حرفهای در برخی از آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد نیز این رشته را آموزش ببینند.
مدت دوره ۷۲۰ ساعت است که ۱۸۹ ساعت آن آموزش تئوری و ۵۳۱ ساعت نیز آموزش کارگاهی به صورت عملی است.
حضور در المپیاد ملی/بینالمللی مهارت:
مهارت آموختگان این حرفه میتوانند در مسابقات المپیاد ملی و در صورت کسب مقام، در مسابقات المپیاد بینالمللی شرکت نمایند. در مسابقات مذکور، گرایش خودرو دارای سه شاخه تکنولوژی خودرو، صافکاری و نقاشی خودرو میباشد که مهارت آموختگان حرفه تعمیرکار اتومبیلهای سواری در شاخه تکنولوژی خودرو به رقابت میپردازند.
ویژگی کارآموز:
حداقل شرایط جسمانی: سلامت کامل جسمانی و روانی.
حداقل مدرک تحصیلی: پایان دوره راهنمایی
جنسیت: هم زنان و هم مردان میتوانند در این دوره شرکت نمایند.
شرایط سنی: حداقل سن برای شرکت در دورههای آموزشی ۱۵ سال تمام میباشد.
به استناد تبصره ۲ ماده ۱۸ آئین نامه نحوه تشکیل و اداره آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد پذیرش کارآموزان گروه سنی ۱۵- ۱۲ سال منوط به ارائه اجازه کتبی ولی و یا قیم قانونی کارآموز است.
پیشنیاز مهارتی: این دوره پیشنیاز لازم ندارد.
مسیر ارتقاء و تکمیل مهارت:
کارآموزان پس از طی دوره آموزشی در صورت تمایل جهت ارتقای دانش و مهارتهای تخصصی میتوانند در دوره تعمیرکار اتومبیلهای سواری بنزینی درجه ۱ شرکت نمایند. همچنین میتوانند در دورههای پیشرفته و تخصصی خاص هر خودرو با طول دوره یک یا دو هفته، مهارت و دانش خود را تکمیل نمایند.
مطالبی در خصوص خودرو و حرفه تعمیر خودرو:
احتیاجات انسان و تمایل او به تحرک، آسایش و ایمنی بیشتر، باعث گردید که ابتدا از بعضی از چهارپایان برای حمل بار و سواری استفاده کند. بعدها با اختراع چرخ تحول بیشتری در امر حملونقل پدید آمد. با تولید خودرو و استفاده میلیونها نفر در ایران از این مرکب برای حملونقل و عدم شناخت کافی افراد از این وسیله، فرصت اشتغال جدیدی به وجود آمد که ایجاد تعمیرگاههایی مجهز در سطح کشور و حضور مهارت آموختگان خبره و آموزشدیده به عنوان مشاوران کارآفرین در هر کلینیک تعمیراتی موجب شد قدمی در برطرف ساختن مشکلات اتومبیل سواران جهت رفع معایب بروز یافته در خودروها برداشته شود. امروزه خودرو جزء لاینفک زندگی انسان است و تعمیرکاران خودرو خدمات ارزندهای به جامعه ارائه میکنند.
ضمن اینکه عدم توجه کافی به رفع عیوب خودرو و استفاده از آن در شرایط ناایمن خطرات جانی برای راکبین به همراه دارد که حساسیت خاص شغل تعمیرکاران خودرو را بیش از پیش مشخص مینماید.
همچنین مسائل و مشکلات زیستمحیطی که گرم شدن کره زمین و تغییرات نامطلوب شرایط آب و هوایی ناشی از آلودگی هوا از مهمترین آنهاست، ارتباط تنگاتنگی با میزان آلایندگی خودروهای سواری دارد. در این مقوله کشورهای پیشرفته استانداردهایی جهت اطمینان از وجود کمترین آلایندگی در خودروهای تولیدشده تعیین نمودهاند. معهذا تخصص و تعهد تعمیرکاران خودرو در کار خود میتواند در مقوله کاهش آلودگی هوا نیز کمک شایانی به جامعه نماید.
بر این اساس شاغلین این حرفه باید با مواردی از قبیل فلزکاری عمومی، عیبیابی و تعمیر سیستم مولد قدرت، سیستم الکتریسیته و الکترونیک موتور، سیستم سوخترسانی انژکتوری، سیستم انتقال قدرت دستی و اتوماتیک و سیستمهای ترمز ABS و EBD و سیستم تعلیق و فرمان و سیستم گازسوز خودرو آشنایی کامل داشته باشد.
سرانه تعمیرات خودرو:
سرانه تعمیرات خودرو در کشور ما در مقایسه با متوسط جهانی بیشتر است بهگونهای که هر ایرانی سالانه بهطور میانگین ۳ تا ۵ بار برای سرویس و تعمیر خودرو به تعمیرگاه مراجعه میکنند. اولین علت نیاز بیش از حد خودروهای کشور ما به حوزه تعمیرات، اهمیت ندادن به بحث سرویسهای خودرو و جلوگیری از بروز عیوب بزرگ میباشد. اگر مردم کشور در خصوص سرویس و نگهداری خودرو آموزش ببینند و در خصوص نحوه عملکرد و سرویسهای موردنیاز خودروی شخصی خود بیشتر بدانند این مشکل تا حد زیادی مرتفع خواهد شد.
به علاوه در کشور ما حملونقل عمومی بهکفایت و باکیفیت مطلوب ارائه نمیگردد و ترجیح دادن استفاده از خودرو شخصی به جای استفاده از وسایل حملونقل عمومی، باعث مستهلک شدن آن و نیاز به تعمیرات میگردد. به موارد فوق میتوان استاندارد نبودن جادهها را نیز اضافه نمود. همچنین استفاده از قطعات یدکی بیکیفیت و غیراستاندارد باعث نیاز مکرر به تعمیر خودرو میگردد.
بد نیست به این نکته نیز اشارهکنیم که عمر مفید خودروها بر اساس استاندارد جهانی بین ۷ تا ۱۰ سال است ولی در کشور ما خودروها بهطور میانگین بین ۱۵ تا ۲۵ سال مورداستفاده قرار میگیرند و این موضوع بر اهمیت کار تعمیرکاران خودرو و لزوم مهارت کافی این افراد تأکید میکند.
وضعیت کنونی، آینده شغلی و مزایای آن:
اقبال به فعالیت در شغل تعمیرکار خودرو در دنیا و کشور ایران نسبت به سایر رشتهها با توجه به توسعه روزافزون این تکنولوژی و تغییرات و گستردگی سیستمهای جدید موجود بر روی خودرو نیز خودروهای برقی وهیبریدی در حال افزایش است به طوری که میتوان نتیجه گرفت اگر فعالان در این عرصه همیشه اطلاعات و مهارت خود را بهروز نمایند سالیان زیادی میتوانند در این حرفه فعال بوده و درآمد مطلوبی کسب نمایند.
شرح شغل:
تعمیرکار اتومبیلهای سواری بنزینی درجه ۲ کسی است که پس از طی دوره آموزشی مربوطه بتواند از عهده فلزکاری عمومی، سرویس خودرو، پیاده و سوار کردن، عیبیابی و رفع عیب موتور، سیستم انتقال قدرت معمولی و اتوماتیک بافرمان گاورنری، سوخت رسانی کاربراتوری و انژکتوری، سیستم جرقه معمولی و الکترونیکی، سیستم ترمز، فرمان و تعلیق خودروهای سواری برآید.
مشاغل مرتبط با دوره:
رشته شغلی تعمیرکار اتومبیلهای سواری بنزینی یکرشته شغلی از گروه صنایع خودرو است که در کنار تعمیرکار برق خودرو و تعمیرکار سیستم تعلیق و فرمان و دیگر رشتههای مختص خودرو یکرشته تکمیلی میباشد.
مهارت آموختگان در این حرفه آموزشی میتوانند در مسیر خوداشتغالی تعمیرگاهی با اخذ مجوز از اتحادیه صنفی تعمیرکاران خودرو راهاندازی نمایند (پیشنهاد میشود جهت اطلاعات بیشتر قانون نظام صنفی را مطالعه نمائید)، در خط تولید کارخانجات تولید کننده خودرو یا تعمیرگاههای مجاز مربوطه شاغل شوند و یا با مراکز تحقیقاتی صنایع خودرو همکاری نمایند.
تجهیزات لازم جهت راهاندازی یک واحد تعمیرگاهی:
از مهمترین تجهیزات لازم که در یک تعمیرگاه اتومبیلهای سواری بنزینی میبایست وجود داشته باشند میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
انواع آچار با توجه به نوع خودرو – جک دو ستون قیچی – جک سوسماری – دستگاه عیبیاب انژکتوری – دستگاه انژکتور شور – استارتر باطری – ابزار مخصوص – ترکمتر – ابزارهای اندازهگیری دقیق و …
میزان درآمد شاغل:
میدانید که حداقل حقوق در قانون کار به صورت سالیانه تعیین میگردد ولی شاغلین در این رشته با توجه به مهارت و نحوه برخورد و مهارتهای تخصصی خود و آشنایی با سیستم خودروهای مختلف و میزان تجهیزات موجود در تعمیرگاه (که میتواند تعمیرگاه را تبدیل به کلینیک تخصصی خودرو نماید) در این حوزه میتوانند بین ۷ تا ۱۰ برابر حداقل حقوق قانون کار درآمد داشته باشند.
میزان سرمایه موردنیاز جهت خوداشتغالی در این حرفه:
به منظور خوداشتغالی و راهاندازی تعمیرگاه پس از کسب مهارت در حرفه تعمیر اتومبیلهای سواری بنزینی، علاوه بر تأمین فضای مناسب که در نقاط مختلف کشور هزینه آن بسیار متفاوت است، نیاز به تأمین تجهیزات و ابزار الزامی میباشد که با قیمتهای کنونی، در حدود ۶۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت. شایانذکر است به موازات افزایش تنوع مهارتها و کسب تخصصهای تکمیلی و توسعه تجهیزات و ابزار موجود در تعمیرگاه، نوع و تعداد خدمات قابلارائه و در کنار آن میزان درآمد فرد افزایش خواهد یافت.
برخی از مزایای دریافت گواهینامه مهارت:
گواهینامه مهارت سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور دارای کد استاندارد بینالمللی مشاغل (۲۰۰۸-ISCO) میباشد که دارندگان آن با احراز صلاحیت شغلی میتوانند از مزایای قانونی مختلفی بهرهمند گردند.
یکی از مزایای مذکور قابلیت ترجمه رسمی گواهینامههای صلاحیت شغلی سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور و ارائه آن در کشورهای عضو سازمان بینالمللی کار (ILO) میباشد.
کارجویان میتوانند جهت آشنایی بیشتر با دورههای آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور و ثبتنام در این دورهها به آدرس پورتال سازمان: http://www.portaltvto.com و آدرس سایت سازمان http://www.irantvto.ir مراجعه کنند.
شایان ذکر است که این مطلب با همکاری مربی مرکز آموزش فنی و حرفهای شماره هفت دامغان، محمدمهدی زینتی تهیهشده است.